Với một nền kinh tế có độ mở như Việt Nam, áp lực từ bên ngoài rất lớn. Khi USD tăng giá trị và tạo sức ép lên tỉ giá, Ngân hàng Nhà nước buộc phải tăng tỉ giá trong bối cảnh nỗ lực giữ ổn định lãi suất, theo nhận định của chuyên gia.
Ngân hàng Nhà nước vừa tăng giá bán USD giao ngay tại sở giao dịch thêm 35 đồng, lên mức kỷ lục 25.025 đồng/USD. Đây cũng là mức giá bán USD giao ngay cao nhất từ trước đến nay.
Với biên độ +/-5%, các ngân hàng được giao dịch ở mức thấp nhất 22.686 đồng/USD và cao nhất 25.075 đồng/USD. Ghi nhận tại các ngân hàng, giá USD đồng loạt vượt 24.000 đồng/USD.
Áp lực tỉ giá và thế khó của Ngân hàng Nhà nước
Nói với Tuổi Trẻ Online, chuyên gia kinh tế Lê Duy Bình – giám đốc Economica Việt Nam – cho rằng sức ép đối với đồng Việt Nam vừa qua liên tục gia tăng trong bối cảnh Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) cũng như ngân hàng trung ương nhiều nước vẫn kiên trì tăng lãi suất.
Còn ở trong nước, Ngân hàng Nhà nước ưu tiên chính sách nới lỏng tiền tệ, bền bỉ với các biện pháp hạ lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp, kích thích tăng trưởng kinh tế và giữ tỉ giá VND/USD ổn định nửa đầu năm.
“Với một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam, áp lực từ bên ngoài rất lớn. Khi USD tăng giá trị và tạo sức ép lên tỉ giá, Ngân hàng Nhà nước buộc phải tăng tỉ giá trong bối cảnh nỗ lực giữ ổn định lãi suất”, ông Bình phân tích.
Ông Bình nói thêm, để hỗ trợ cho nội tệ, giữ tỉ giá ổn định, các ngân hàng trung ương có thể lựa chọn điều chỉnh lãi suất hoặc điều chỉnh giá mua, bán ngoại tệ. Còn ở Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước đang kiên trì với mục tiêu hạ lãi suất nên buộc phải chọn nâng giá ngoại tệ.
Nhiều lo ngại cho rằng nếu áp lực tỉ giá vẫn tiếp tục tăng, việc tăng lãi suất trở lại khó tránh. Trước nhận định này, vị chuyên gia nói Ngân hàng Nhà nước đang ở “thế khó” trong điều hành. Biến động mới nhất về tỉ giá có thể khiến quá trình giảm lãi suất cho vay bị chậm lại.
Để tránh tỉ giá biến động quá lớn, theo ông Bình, Ngân hàng Nhà nước có thể tăng tỉ giá và đưa USD ra thị trường, nhưng nguồn lực ngoại tệ dự trữ là giới hạn và phải đảm bảo tiêu chí về lượng dự trữ ngoại tệ so với số tuần nhập khẩu.
“Nếu tỉ giá tiếp tục biến động và việc bán USD không đạt được kỳ vọng, sẽ phải dùng công cụ lãi suất để hỗ trợ, giúp cho đồng VND hấp dẫn hơn, hỗ trợ chặn đà tăng giá của USD”, ông Bình nói.
Còn theo TS Cấn Văn Lực – kinh tế trưởng BIDV kiêm giám đốc Viện đào tạo và nghiên cứu BIDV – việc điều hành tỉ giá bám sát tình hình thị trường. Gần đây có áp lực tỉ giá nhất định do chênh lệch lãi suất USD và VND. Tuy nhiên, về cung – cầu cơ bản ổn định nên ông Lực cho rằng không cần “quá lo lắng”.
“Tỉ giá sẽ cơ bản tương đối ổn định. Khả năng cao Fed chỉ tăng lãi suất 1 lần nữa từ giờ đến cuối năm”, ông Lực nói với Tuổi Trẻ.
Ông Lực cũng cho rằng lãi suất điều hành cố gắng ở mức bình ổn, không nhất thiết hạ thêm nữa. Từ giờ đến cuối năm sẽ có những vụ M&A, mua bán cổ đông chiến lược của một số ngân hàng và doanh nghiệp lớn, sẽ tăng USD.
Giá USD “dậy sóng”, ai lo?
Nói về câu chuyện tác động, chuyên gia kinh tế Lê Duy Bình kể vừa nhận được nhiều cuộc gọi từ một số nhà đầu tư nước ngoài về tình hình tỉ giá.
“Cố gắng để tỉ giá không biến động quá lớn, tránh ảnh hưởng đến nợ công, nợ doanh nghiệp, nhập khẩu. Và rất quan trọng là không ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư, môi trường đầu tư”, ông Bình nói.
Vị chuyên gia cũng cho rằng các doanh nghiệp có khoản nợ vay bằng USD sẽ chịu chi phí lãi vay tăng. Những rủi ro về biến động tỉ giá sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến bài toán kinh doanh và “túi tiền” của doanh nghiệp.
Một tác động khác từ tỉ giá, theo ông Bình, đó là con đường giảm lãi suất có thể sẽ khó khăn, gập ghềnh hơn.
Còn ông Cấn Văn Lực cho rằng do cấu trúc nền kinh tế của Việt Nam là xuất nhiều – nhập nhiều, phụ thuộc phần lớn vào FDI nên cơ bản không ảnh hưởng, biến động quá lớn.
Vị chuyên gia cũng cho rằng xuất khẩu trước mắt có lợi khi giá cạnh tranh hơn, nhưng lâu dài sẽ tùy thuộc vào nhiều yếu tố. Đặc biệt ở những lĩnh vực phụ thuộc nhập khẩu nguyên vật liệu quá lớn, mức độ hưởng lợi không nhiều.
“Không nói đến ngành dệt may hay điện tử xuất khẩu nhiều nhưng nhập nguyên vật liệu rất lớn, ngay cả những mặt hàng như nông sản, thủy sản… thì thuốc trừ sâu, phân bón Việt Nam cũng vẫn phải nhập nhiều”, ông Lê Duy Bình bổ sung.
Do vậy khi điều hành tỉ giá, các chuyên gia cho rằng cần phải tính tổng thể nền kinh tế, đặt cao tính ổn định vĩ mô, giữ niềm tin nhà đầu tư, doanh nghiệp.
“Ngân hàng Nhà nước đang tỏ rõ sẵn sàng can thiệp sớm để giữ ổn định tỉ giá, đồng thời ổn định lãi suất. Điều này có thể sẽ giúp hạn chế các kỳ vọng thái quá của thị trường và sớm đưa tỉ giá ổn định trở lại”, ông Bình kỳ vọng.
