Nền kinh tế toàn cầu sắp ghi nhận nửa thập kỷ tăng trưởng tệ nhất trong 30 năm, theo nhận định từ Ngân hàng Thế giới (WB).
Tăng trưởng toàn cầu được dự báo giảm xuống 2.4% trong năm 2024, từ mức 2.6% của năm 2023, WB cho biết trong báo cáo “Triển vọng Kinh tế Toàn cầu” công bố trong ngày 09/01. Nếu đúng như vậy, kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm lại trong 3 năm liên tiếp.
Tăng trưởng toàn cầu dự kiến sẽ tăng nhẹ lên 2.7% vào năm 2025, mặc dù tốc độ tăng trưởng trong giai đoạn 5 năm sẽ vẫn thấp hơn gần 0.75 điểm phần trăm so với tốc độ trung bình của những năm 2010.
WB cho biết dù kinh tế toàn cầu vẫn vững chắc bất chấp các rủi ro suy thoái trong năm 2023, nhưng căng thẳng địa chính trị leo thang sẽ là những thách thức trong tương lai gần. Theo tổ chức này, trong giai đoạn 2024-2025, hầu hết nền kinh tế sẽ tăng trưởng chậm hơn so với mức trung bình của thập kỷ trước.
“Chiến tranh vẫn đang nổ ra ở Đông Âu, giữa Nga và Ukraine. Kế đó là Trung Đông cũng đang xung đột sâu sắc. Sự leo thang của các cuộc chiến này có thể gây tác động nghiêm trọng tới giá năng lượng và kéo theo đó là lạm phát và tăng trưởng kinh tế”, Ayhan Kose, Phó kinh tế trưởng tại WB, chia sẻ.
Ngân hàng này cảnh báo nếu không có sự điều chỉnh lớn nào, những năm 2020 sẽ là “thập kỷ của những cơ hội bị lãng phí”.
Đòn đau cho các nền kinh tế đang phát triển
Theo dự báo của WB, các khu vực tăng trưởng yếu nhất năm nay sẽ là Bắc Mỹ, châu Âu, Trung Á và châu Á-Thái Bình Dương (chủ yếu do sự chậm lại của kinh tế Trung Quốc). Trong khi đó, khu vực Mỹ Latinh và vùng Caribe cải thiện nhẹ nhờ mức nền thấp của năm ngoái, trong khi khu vực Trung Đông và châu Phi sẽ tăng trưởng mạnh hơn đáng kể.
Dù vậy, các nền kinh tế đang phát triển có thể bị tác động nặng nề nhất trong trung hạn, vì thương mại toàn cầu và các điều kiện tài chính thắt chặt gây áp lực lên tăng trưởng.
“Tăng trưởng ngắn hạn vẫn còn yếu ớt, qua đó khiến nhiều quốc gia đang phát triển – nhất là các quốc gia nghèo nhất – bị mắc kẹt trong tình huống khó khăn: Với mức nợ cao ngất ngưỡng và và khả năng tiếp cận thực phẩm khó khăn đối với gần 1/3 dân số”, ông Gill chia sẻ.
Các nền kinh tế đang phát triển hiện được dự báo tăng trưởng 3.9% trong năm 2024, thấp hơn 1 điểm phần trăm so với mức trung bình của thập kỷ trước. Theo WB, đến cuối năm nay, người dân ở khoảng 1/4 quốc gia đang phát triển và khoảng 40% quốc gia có thu nhập thấp sẽ vẫn nghèo hơn so với thời điểm trước đại dịch Covid-19.
WB dẫn số liệu cho thấy thế giới đã thất bại trong thực hiện mục tiêu biến những năm 2020 thành một “thập kỷ chuyển mình” trong việc giải quyết tình trạng nghèo đói cùng cực, các bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng và biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, tổ chức này cho rằng vẫn sẽ có cơ hội lật ngược tình thế nếu các chính phủ hành động nhanh chóng để tăng cường đầu tư và củng cố các khuôn khổ chính sách tài khóa.
“Sự bùng nổ trong hoạt động đầu tư có khả năng chuyển đổi các nền kinh tế đang phát triển và giúp họ đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng”, ông Ayhan Kose nêu trong báo cáo được công bố trước thềm sự kiện Diễn đàn Kinh tế Thế giới diễn ra vào tuần tới. Tại sự kiện này, các chính khách và doanh nghiệp quốc tế thảo luận về tình hình chính trị, kinh tế và các vấn đề xã hội toàn cầu.
“Để tạo ra sự bùng nổ như vậy, các nền kinh tế đang phát triển cần thực hiện các gói chính sách toàn diện để cải thiện các khuôn khổ tài chính và tiền tệ, mở rộng thương mại và dòng tài chính xuyên biên giới, cải thiện môi trường đầu tư và tăng cường chất lượng thể chế”, vị chuyên gia nhận định.
“Đó là công việc khó khăn nhưng nhiều nền kinh tế đang phát triển đã có thể làm được trước đây. Làm lại điều đó sẽ giúp giảm thiểu khả năng tốc độ tăng trưởng chững lại trong thời gian còn lại của thập kỷ này”.
Vũ Hạo (Theo CNBC)
