Giới chuyên gia kinh tế lạc quan hơn về nền kinh tế lớn nhất thế giới. Họ tin rằng tin Mỹ sẽ tránh được suy thoái và Fed đã hoàn tất chu kỳ thắt chặt tiền tệ.
Trong cuộc khảo sát hàng quý gần nhất của tờ Wall Street Journal (WSJ), các chuyên gia kinh tế và kinh doanh đã hạ khả năng xảy ra suy thoái trong năm tới của Mỹ, từ mức trung bình 54% trong tháng 7 xuống mức lạc quan hơn là 48%. Đây là lần đầu tiên xác suất này giảm xuống dưới 50% kể từ giữa năm ngoái.
“Xác suất suy thoái tiếp tục lùi bước ở Mỹ khi khủng hoảng ngân hàng hạ nhiệt, thị trường lao động vẫn vững chắc và thu nhập thực ngày càng tăng hỗ trợ cho nhu cầu”, Doug Porter và Scott Anderson, hai chuyên gia tại BMO, chia sẻ.
Góp phần thúc đẩy sự lạc quan là 3 yếu tố chính: Lạm phát tiếp tục hạ nhiệt, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) ngừng tăng lãi suất, thị trường lao động mạnh mẽ và tăng trưởng kinh tế vượt xa kỳ vọng.
Các nhà kinh tế kỳ vọng GDP Mỹ quý 4/2023 đã điều chỉnh theo lạm phát, sẽ tăng 2.2%, cao hơn nhiều so với dự báo 1% trong khảo sát trước.
Các chuyên gia này cắt giảm dự báo tăng trưởng cho năm 2024 xuống còn 1%, từ mức 1.3% trong khảo sát tháng 7. Tuy nhiên, kinh tế Mỹ được cho là sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm 2024 và 2025, còn tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng nhưng chỉ trên 4%, cũng là mức thấp trong lịch sử.
Tăng trưởng kinh tế và thị trường việc làm được dự báo sẽ ở mức thấp trong nửa đầu năm 2024. Các chuyên gia kinh tế dự báo GDP chỉ tăng 0.35% trong 6 tháng đầu năm 2024 và 0.6% trong 6 tháng cuối năm. Họ kỳ vọng kinh tế Mỹ có thêm 42,500 việc làm mới mỗi tháng trong quý 1/2024, 16,700 việc làm/tháng trong quý 2/2024, thấp hơn nhiều so với trước đó. Điều này là do các doanh nghiệp bắt đầu “ngấm đòn” lãi suất cao từ Fed.
Gần 60% các nhà kinh tế cho rằng Fed đã hoàn tất chu kỳ tăng lãi suất, sau khi nâng lên 5.25%-5.5%, mức cao nhất 22 năm. Khoảng 23% dự đoán có thêm đợt nâng lãi cuối cùng sẽ đến vào tháng 11 và 11% vào tháng 12. Khoảng một nửa số nhà kinh tế được hỏi dự đoán Fed sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất vào quý 2/2024, khi kinh tế chững đà tăng trưởng và tỷ lệ thất nghiệp tăng lên.
Xét cả thảy, những dự báo mới nhất cho thấy các chuyên gai kinh tế tin vào khả năng Fed có thể giúp kinh tế Mỹ “hạ cánh mềm”, tức kéo giảm lạm phát mà không tạo ra suy thoái. Có đến 82% các nhà kinh tế cho rằng phạm vi lãi suất hiện tại của Fed đủ để đưa lạm phát về mục tiêu 2% trong 2 hoặc 3 năm tới. Họ dự đoán lạm phát được đo bằng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) từ mức 3.7% trong tháng 9, sẽ giảm xuống 2.4% vào cuối 2024 và 2.2% vào cuối năm 2025.
“Trong vài tháng qua, khả năng hạ cánh mềm chắc chắn đã gia tăng. Tuy nhiên, những trở ngại như tiết kiệm suy giảm, điều kiện tín dụng thắt chặt, tăng trưởng thu nhập chậm lại và nợ sinh viên sẽ còn thách thức lớn năm sau”, hai nhà kinh tế Brett Ryan và Matthew Luzzetti của Deutsche Bank chia sẻ.
Các chuyên gia kinh tế cũng đánh giá tương đối cao cách điều hành chính sách tiền tệ của Chủ tịch Fed Jerome Powell. Gần một nửa cho ông điểm B, trong khi 20% cho điểm A và 20% cho điểm C. Đa số phàn nàn đều là về hành động trong năm 2021 của ông Powell rằng lạm phát sẽ chỉ mang tính tạm thời, khiến Fed bắt đầu tăng chi phí đi vay chậm chạp.
Bức tranh kinh tế không phải đều màu hồng. Các chuyên gia kinh tế cảnh báo diễn biến gần đây có thể tác động tiêu cực tới triển vọng kinh tế trong vài tháng tới, như tác động của xung đột Israel-Hamas tới giá năng lượng.
Khoảng 81% chuyên gia kinh tế tham gia khảo sát cho rằng việc lợi suất trái phiếu tăng gần đây lên mức cao nhất kể từ năm 2007, sẽ góp phần làm tăng khả năng xảy ra suy thoái.
Các nhà kinh tế cũng kỳ vọng lợi suất trái phiếu sẽ giảm trong những tháng tới. Tính trung bình, họ dự báo lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm sẽ xuống mức 4.47% vào cuối năm nay và giảm xuống 4.16% vào ngày 30/06/2024. Ngày 13/10, lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm ở mức 4.63%.
Cuộc khảo sát được thực hiện với 65 nhà kinh tế trong giai đoạn ngày 06-11/10.
Theo Vietstock
